هرمزگان و استاندار مقتدر- دکتر محمود رئوفی

همان شرایط و ضوابط و ملاک هایی که برای رئیس جمهور لازم و ضروری است، درخصوص روسای جمهور منطقه ای و استانی نیز جاری و ساری است. اساسا باید احکام استانداران توسط رئیس جمهور صادر شود و نه وزیر کشور.

از منظر قواعد بوروکراسی و اداری صدور احکام استانداران توسط وزیر کشور، آنان را در ردیف سایر مدیران کل و روسای دستگاه های اجرایی قرار می دهد، چرا که سایر مدیران هم توسط وزارت متبوع، احکام شان صادر می شود. اما مهم تر و بنیادی تر از نحوه صدور احکام استانداران، توان و تخصص و شخصیت فردی آنان است.

ای بسا یک استاندار ضعیف از کف اختیارات خویش نتواند سود و بهره برد و در مقابل یک استاندار مقتدر که توان چانه زنی در سطح ملی و قدرت و ابتکار تعامل و رایزنی همراه با اقتدار در سطح منطقه و استان داشته باشد بتواند فراتر از سقف اختیارات خویش نیز عمل نماید.

استان هرمزگان، استان خاص و از منظر توسعه وضعیت پارادوکسیکالی دارد، حدود ۶۰ درصد واردات و صادرات کشور از این استان انجام می شود و بخشی از مهمترین صنایع کشور و دو منطقه مهم کیش و قشم و منطقه ویژه اقتصادی جاسک در آن قرار دارد، اما هنوز به صفت میمون مبارک توسعه یافته ملقب نشده و همچنان در حال توسعه و بعضا محروم نامیده می شود.

این وضعیت پارادوکسی و متضاد، حکایت از گره های کور و کلاف سردرگم فرایند توسعه متوازن و همه جانبه و پایدار هرمزگان دارد. شرایط فرایند توسعه هرمزگان و دوری از مرکز و ظهور و بروز شکاف های قومی و اجتماعی و سیاسی و مذهبی و ضعف نخبگان و نیروهای سیاسی و فعالان مدنی و اجتماعی و مراکز قدرت استان در پروسه تعامل و دیالوگ و تفاهم و گفت و گوی مشترک، اقتدار خاصی از استاندار هرمزگان می طلبد.

استاندار این استان، علاوه بر شرایط عمومی و ویژگیهای خاص این منصب باید همزمان با دوبال چاله زنی در سطح ملی و تعامل و رایزنی و همگرایی در سطح استان و قدرت اقتدار شخصی و اجرایی، موتور توسعه هرمزگان را به حرکت و گردش و چرخش درآورد.

استاندار یک استان توسعه یافته و پیشرفته بودن به مراتب اسان تر از استاندار مناطقی مثل هرمزگان است.

استاندار هرمزگان ضمن تعامل و همگرایی با مراکز قدرت باید اختیارات خویش را به سازمان و فرد دیگری تفویض نکند.

یکی از معضلات قدیمی استان در درازنای سال های پس از انقلاب اسلامی، دخالت نابجای مراکز قدرت در حیطه وظایف استانداران و یا ضعف استانداران در استفاده از قدرت قانونی خویش بوده است.

جناب فریدون همتی، بیست ویکمین استاندار هرمزگان پس از انقلاب اسلامی است، در میان بیست استاندار سابق استان، افراد مقتدر و متوسط و ضعیف داشته ایم. استانداران مقتدر و توانمند هرمزگان، سرانجام نیکی داشتند و به مقامات ملی رفیع رسیدند، اما استاندارانی که صرفا خود را یک مدیر عالی می دانستند و برخی مراکز قدرت و یا نمایندگان برای انان، معاون تراشیدند و تحمیل کردند، سرانجام نیکی نیافتند.

امیدواریم جناب همتی با سود بردن از تجارب اجرایی خویش و با نگاهی دقیق به کارنامه بیست استاندار گذشته استان و مطالعه کارشناسانه و بهره گیری از نظرات نخبگان و کارشناسان استان، فرایند توسعه هرمزگان را شتاب بخشیده و گره کور و کلاف پیچ در پیچ توسعه متوازن استان را با سرانگشت تدبیر خویش باز نمایند.

از طرف دیگر، نخبگان و فعالان سیاسی و فرهنگی و دانشگاهی و حوزوی و مدنی و مراکز قدرت و نمایندگان استان نیز، بازی نخ نما شده بومی و سرحدی و سهم خواهی گروهی و حزبی و فردی و باندی و محفلی را کنار گذاشته و با همگرایی و تعامل و تبادل فکری و با اجماع منطقه ای حول محور فرایند توسعه متوازن هرمزگان، دست یاری به جناب همتی بدهند.

اگر همه همت کنند، همتی و تیم وی موفق خواهند بود، اما اگر مثل سابق، جنگ حیدری و نعمتی و بومی و غیربومی را ساز نماییم، همت همتی نیز، سست و ضعیف و ناتوان خواهد شد.

متاسفانه یکی از معضلات گذشته که از نظر فرهنگی و سیاسی بر عموم نخبگان هرمزگان حاکم بوده است، صرفا، داعیه کسب پست و مقام بوده و نه برنامه محوری، البته استفاده از ظرفیت و نیروی نخبگان و مدیران بومی و مدیران و نخبگان غیر بومی مقیم استان، یکی از لوازم بنیادی فرایند توسعه متوازن و پایدار استان است،اما تمام ان نیست.

نخبگان و دلسوزان توسعه هرمزگان باید متفطن این نکته کلیدی شده باشند که صرفا با جابجایی و تغییر مدیران دستگاه های اجرایی، مشکلات و معضلات استان حل نخواهد شد و قفل توسعه نیز با این کلید زنگ زده، باز نمی شود.

توسعه هرمزگان، با تغییر نگاه و رویکرد و برنامه محور بودن بجای فرد محوری و مدیر مرکزی، قابل حصول است.

نگارنده در تمام یادداشت های دوستانی که به مناسبت تغییر استاندار نوشته بودند، اثری از برنامه محوری ندیدم، بلکه همان بحث قدیمی و نخ نمای: چرا استاندار بومی نیست را با شدت دنبال کرده بودند. علاوه بر اینکه استاندار

 بومی نیاز به تحلیل و واکاوی دقیق و همه جانبه دارد و اینکه ایا واقعا با استاندار و مدیران بومی و محلی فرایند توسعه هرمزگان، پیشرفت می کند و یا پسرفت؟

اساسا، محل و زمان طرح این مبحث سپری شده است، چرا که استاندار منصوب شده و باید به ایشان کمک کرد که موفق شود.

نمایندگان محترم استان نیز با همگرایی و به دور از حب و بغض و جناح و حزب، نیروهای متخصص و توانمند و متدین استان را به هیات دولت و وزارتخانه ها و سازمان های کشوری معرفی نمایند و محکم از انتصاب این نیروها در سطح ملی و در سایر استان ها حمایت کنند.

همان گونه که یک مدیر شایسته و توانمند ایلامی در هرمزگان استاندار می شود، یک هرمزگانی شایسته و مدیر و مدبر نیز در ایلام و یا استان دیگر بکار گرفته شود.

نگارنده معتقد است نیروهای بومی در استان و مسقط الرآس خویش، مشکلات فراوان خواهند داشت. این تدبیر دولت دوازدهم که استانداران در مناطقی غیر از استان و موطن خویش،منصوب شده اند و خواهند شد، تدبیر مدبرانه ای است.